اختلالات یادگیری موضوع مهم و نقل صحبت همه محافل و جامع آموزشی است. یکی از مهم ترین مشکلات اصلی مدارس و جزو اصلی ترین ساختارهای رشد و تکامل انسان است.
انواع اختلالات ویژه یادگیری:
- اختلالات خوانداری
- اختلالات نوشتاری
- اختلالات ریاضی
اختلال یا اشکال یادگیری، طیف وسیعی از مشکلات یادگیری است. اختلال یادگیری به معنای نقص در هوشبهر یا انگیزه کودک نیست. کودکان دچار اختلال یادگیری کم کار، تنبل یا کند ذهن نیستند.
در حقیقت، اکثر آنها دارای هوشبهر نرمال هستند. حتی گاهی دارای هوشبهر بالاتر هستند. فقط توانایی یادگیری آنها با دیگر کودکان تفاوت دارد. این تفاوت‌ها بر نحوه دریافت و پردازش اطلاعات اثر می‌گذارد.
به عبارت دیگر، کودکان و بزرگسالانی که از اختلال یادگیری رنج می‌برند به صورتی متفاوت از سایرین می‌بینند، می‌شنوند و درک می‌کنند.
این مسئله باعث می‌شود در یادگیری اطلاعات و مهارت‌های جدید یا به کارگیری آنها با مشکل مواجه شوند.
اما نکته مهم این است که کودکان دچار اختلالات یادگیری هم می‌توانند موفق باشند.
شایع‌ترین اختلالات یادگیری عبارتند از: اشکال در خواندن، نوشتن، ریاضی، استدلال، گوش دادن و صحبت کردن.
نشانه های اختلالات ویژه ی یادگیری در هر فرد با دیگری تفاوت دارد. یک کودک در خواندن و هجی کردن مشکل دارد، کودک دیگر عاشق خواندن است و بسیار خوب می خواند اما در نوشتن مشکل دارد و دیگری در درک ریاضی مشکل دارد.
یک کودک دیگر هم ممکن است در فهمِ حرف‌ها، نشانه ها و یا درک مکالمات شنیداری دیگران مشکل داشته باشد.
مشکلات یادگیری متفاوت هستند، اما همگی جزئی از اختلالات یادگیری به شمار می‌آیند.
تشخیص اختلال یادگیری همیشه سخت است و نباید هرگز به راحتی یک کودک را با لیبل و برچسب اختلالات یادگیری مورد قضاوت قرار دهیم. با توجه به گستردگی انواع این ناتوانی، هیچ نشانه ی خاص و مشخصی که مبنی بر وجود این اختلال باشد وجود ندارد.
حتی گاهی ممکن است به دلیل وجود اختلالات دیگری همچون نقص توجه شدید، نقص دیداری، نقص بینایی، نقص شنیداری و بسیاری از این دست، مشکل خواندن، نوشتن و یا محاسبه داشته باشد.
با این حال، برخی نشانه‌ها در بعضی از سنین رایج‌تر هستند. اگر از علائم اختلال آگاهی داشته باشید، می‌توانید به سرعت متوجه مشکل فرزندتان شده و او را به درستی کمک کنید. بهترین راه کمک کردن بعد از شک و تشخیص والیه، مراجعه به مراکز تخصصی اختلالات یادگیری، مراجعه به روانشناس تخصصی کودکان استثنایی، مراجعه به متخصصان تشخیص و غربالگری در سازمان آموزش و پرورش استثنایی شهر خود می باشد.
در لیست زیر برخی از نشانه‌های حاد اختلال یادگیری فهرست شده است. البته کامل نیست و فقط برای آگاهی شما نوشته شده است و تقاضا داریم شخصا هیچ برچسبی به کودک خود نزنید.
توجه داشته باشید؛ حتی کودکانی که از این اختلال رنج نمی‌برند، ممکن است در دوره‌های بعدی دچار مشکل شوند.
و حتی عدم تسلط کافی در انجام و تکمیل مهارت‌های خاص، مسئله‌ای است که باید به آن رسیدگی کنید.
علائم و نشانه‌های اختلالات یادگیری: پیش از مدرسه
وجود مشکل در:
- تلفظ صحیح کلمات
- یافتن واژه مناسب
- درست کردن قافیه
- یادگیری حروف الفبا، اعداد، رنگ‌ها، اشکال، روزهای هفته
- پیگیری دستورالعمل‌ها و آموختن روال انجام کارها
- به دست گرفتن مداد رنگی، ماژیک و قیچی یا رنگ کردن اشکال بدون بیرون زدن از خط
- بستن دکمه، زیپ و بند کفش‌ها
علائم و نشانه‌های اختلال یادگیری: ۵ تا ۹ سال
- مشکل در درک ارتباط بین حروف و صداها
- ناتوانی در ترکیب صداها برای تولید کلمات
- سردرگمی در هنگام خواندن کلمات ساده
- کُندی در یادگیری مهارت‌های جدید
- داشتن غلط املایی
- مشکل در یادگیری مفاهیم پایه‌ای ریاضی
- مشکل در خواندن ساعت و به خاطر سپردن ترتیب‌ها
علائم و نشانه‌های اختلال یادگیری: ۱۰ تا ۱۳ سال
وجود مشکل در
- درک مطلب یا مهارت‌های ریاضی
- پاسخگویی به سوالات باز و مسئله واژه
- خواندن و نوشتن و پرهیز از خواندن با صدای بلند
- دست‌خط بد
- ضعف در مهارت‌های سازماندهی (اتاق خواب، تکالیف مدرسه و میز او نامرتب است)
- مشکل در دنبال کردن بحث‌های کلاس و بیان نظرات با صدای بلند
- تلفظ متفاوت کلمات مشابه در یک متن واحد
توجه به نقاط عطف و مراحل رشد در کودکان نوپا و کودکان پیش‌دبستانی بسیار با اهمیت است. زیرا بسیاری از اختلالات بر اثر عدم رشد مناسب و یا کافی در مراحل رشد دوران نوپایی، موجبات این اختلال را فراهم ساخته باشد.
انواع رایج ناتوانایی‌های یادگیری
-
دیسلکسیا، مشکل در خواندن
اشکال در خواندن، نوشتن، هجی کردن، صحبت کردن
-
دیسکلکولیا، اختلال یادگیری در ریاضی
اشکال در حل مسائل ریاضی، خواندن ساعت، استفاده از پول
-
دیسگرافیا، اختلال یادگیری در نوشتن
دست‌خط بد، اشکال در هجی کردن، سازماندهی نظرات
-
دیسپرکسیا، ناتوانی یادگیری در مهارت‌های حرکتی (اختلال یکپارچه‌سازی حواس)
اشکال در هماهنگی دست و چشم، تعادل، زبردستی
-
دیسفازیا/آفازیا، ناتوانی یادگیری زبان
اشکال در درک زبان شفاهی، درک مطلب ضعیف
- اختلال پردازش شنوایی، اشکال در شنیدن تفاوت بین اصوات
- اشکال در درک مطلب و زبان
- اختلال پردازش بینایی، اشکال در تفسیر اطلاعات دیداری
- اشکال در نقشه‌خوانی، جداول، نمادها و تصاویر
اختلال یادگیری در خواندن (دیسلکسیا،dyslexia)
اختلال خوانش پریشی دو نوع متفاوت دارد:
اختلال بنیادین در خواندن: زمانی رخ می‌دهد که فرد برای درک ارتباط موجود بین اصوات، حروف و کلمات با مشکل مواجه است.
اختلال در درک مطلب: زمانی رخ می‌دهد که فرد در فهمِ معانی کلمات، عبارات و پاراگراف‌ها با مشکل مواجه می‌شود.
علائم اختلال خوانش پریشی (اختلال یادگیری در خواندن) عبارتند از:
- مشکل در شناسایی حروف و کلمات
- مشکل در فهمیدن کلمات و معانی
- مشکل در سرعت خواندن و روان بودن
- مشکل در مهارت‌های کلی در حوزه واژگان
اختلال یادگیری در ریاضی (دیس کلکولیا،dyscalculia)
اختلال یادگیری ریاضی بسته به میزان توانایی و نقاط ضعف کودک در زمینه‌های دیگر به اشکال مختلفی بروز پیدا می‌کند.
توانایی کودک در انجام ریاضی تحت تاثیر سایر اختلالات و اشکالات، از جمله مشکل در یادگیری زبان، اختلالات دیداری یا مشکل در ترتیب‌گذاری، حافظه یا سازماندهی قرار دارد.
کودکان مبتلا به اختلال ریاضی ممکن است در به خاطر سپردن و سازماندهی اعداد، علامت‌های ریاضی و قوانین اعداد مشکل داشته باشد (مانند:۱۰=۵+۵ یا ۲۵=۵×۵ ).
این کودکان ممکن است در قوانین شمارش اعداد (مانند شمارش دوتایی …۲،۴،۶ یا پنج‌تایی …۵،۱۰،۱۵) یا خواندن ساعت هم مشکل داشته باشند.
اختلالات یادگیری در نوشتن (دیس گرافیا،dysgraphia)
اختلال نوشتن می‌تواند عمل فیزیکی نوشتن یا عمل ذهنی درک و آمیختن اطلاعات با یکدیگر را تحت تأثیر قرار دهد. اختلال اساسی نوشتن به اشکال در شکل دادن فیزیکی به کلمات و حروف مرتبط است.
اختلال بیانی نوشتاری نیز به سازماندهی افکار بر روی کاغذ گفته می‌شود.
علائم اختلال نوشتن حول محور عمل نوشتن دور می‌زنند.
علائم اختلال نوشتن شامل:
- اشکال درتمیز نوشتن و ثبات نوشتاری
- اشکال در کپی بدون اشکال حروف و کلمات
- مشکل ثبات در املای یک کلمه
- عدم حفظ سازماندهی و پیوستگی نگارش
سایر اختلالات و ناتوانی‌های یادگیری
خواندن، نوشتن و ریاضی تنها مهارت‌هایی نیستند که تحت تاثیر اختلال یاگیری قرار می‌گیرند. سایر اختلالات یادگیری شامل مشکلات حرکتی (در حرکت یا هماهنگی)، درک زبان شفاهی، تمییز دادن اصوات از یکدیگر و تفسیر اطلاعات دیداری هستند.
ناتوانی یادگیری در مهارت‌های حرکتی (دیس پراکسیا،dyspraxia)
اختلال در مهارت‌های حرکتی به اشکال در حرکت و هماهنگی اشاره دارد که شامل مهارت‌های حرکتی ظریف (بریدن، نوشتن) و مهارت‌های حرکتی درشت (دویدن، پریدن) می‌شود.
ناتوانی حرکتی بعضا به عنوان یک اختلال «برون‌داد» تعریف می‌شود که به اطلاعات خروجی از مغز اشاره دارد.
برای دویدن، پریدن، نوشتن یا بریدن، مغز باید با اندام‌های مربوطه ارتباط بگیرد تا این اعمال انجام گیرند.
مشکلات حرکتی رایج در کودکان عبارتند از اشکال در انجام اموری که به هماهنگی دست با چشم نیاز دارند، مانند به دست گرفتن مداد و بستن دکمه‌های پیراهن.
ناتوانی در یادگیری زبان (آفازیا، aphasia/dysphasia)
ناتوانی در یادگیری زبان و ارتباطات بر توانایی درک زبان یا تولید زبان گفتاری اثر می‌گذارد. زبان نیز یک برون‌داد است، چون بیان شفاهی یا ایجاد ارتباط مستلزم سازماندهی افکار در مغز و انتخاب کلمه درست است.
علائم ناتوانی در یادگیری زبان شامل اختلال در مهارت زبان گفتاری، از جمله توانایی تعریف دوباره یک داستان و روانی کلام و همچنین توانایی درک معنای کلمات، اقسام کلمه، دستورالعمل‌ها و غیره هستند.
مشکلات پردازش شنیداری و دیداری: اهمیت گوش‌ها و چشم‌ها
گوش‌ها و چشم‌ها ابزار ابتدایی انتقال اطلاعات به مغز هستند، فرآیندی که گاها «درون‌داد» نامیده می‌شود.
اگر هر یک از این دو درست کار نکنند، یادگیری تحت تاثیر قرار می‌گیرد.
اختلال پردازش شنیداری: متخصصان، توانایی شنوایی خوب را «پردازش شنیداری» یا «زبان دریافتی» می‌نامند.
درست شنیدن نقش بسزایی در درست خواندن، نوشتن و هجی کردن دارد.
ناتوانایی در تشخیص تفاوت‌های کوچک بین صداها یا شنیدن آنها با سرعتی کندتر یا تندتر، بیان کلمات و درک مفاهیم اساسی خواندن و نوشتن را دشوار می‌کند.
اختلال پردازش دیداری، اشکال در ادراک دیداری شامل عدم تشخیص تفاوت‌های کوچک در اشکال، معکوس کردن حروف یا اعداد، جا انداختن کلمات، جا انداختن خطوط، ادراک غلط عمق یا فاصله و اختلال در هماهنگی چشم و دست می‌باشد.
متخصصان از کاری که چشم انجام می‌دهد به عنوان «پردازش دیداری» یاد می‌کنند.
ادراک بینایی می‌تواند بر مهارت‌های حرکتی درشت و ظریف، خواندن و درک متن، و ریاضی اثر بگذارد.
سایر اختلالاتی که بر یادگیری اثر می‌گذارند
مشکل داشتن در مدرسه همیشه به دلیل اختلالات یادگیری نیست. گاهی اضطراب، افسردگی، اتفاقات استرس‌زا، ترومای عاطفی و سایر شرایط موثر بر تمرکز کودک باعث میشوند که یادگیری به یک چالش بزرگ تبدیل شود.
به علاوه، اختلال کم‌توجهی و بیشفعالی (ADHD) و اوتیسم گاهی به همراه اختلالات یادگیری ظاهر میشوند یا اینکه با آنها اشتباه گرفته میشوند.
ADHD، اختلال کم‌توجهی و بیشفعالی:
این اختلال با اینکه جزء اختلالات یادگیری محسوب نمی‌شود، به طور قابل‌توجهی بر یادگیری اثر می‌گذارد.
کودکانی که بیش فعالی دارند، در آرام گرفتن روی صندلی، حفظ تمرکز، دنبال کردن دستورالعمل‌ها، عملکرد سازماندهی‌شده و انجام تکالیف مدرسه مشکل دارند.
برای مطالعه مطالب بیشتر راجع به اختلال بیش فعالی به مرکز تخصصی بیش فعالی منشور مهر مراجعه نمایید
اوتیسم
مشکل داشتن در تسلط بر مهارت‌های آکادمیک می‌تواند ناشی از اختلالات فراگیر رشدی مانند کودکان طیف اوتیسم و یا گروه هایی از این دست باشد.
کودکان مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم ممکن است در برقراری ارتباط، خواندن زبان بدن، یادگیری مهارت‌های اساسی، پیدا کردن دوست و برقراری تماس چشمی مشکل داشته باشند.
برای مطالعه مطالب بیشترراجع به اختلال اوتیسم، کلیک کنید.
درک و یادگیری عملکرد مغز:
اگر مغز را مانند خطوط ارتباطی تلفن در نظر بگیرید، وجود اختلال در سیم‌کشی ارتباط شما را دچار مشکل کرده و انتقال اطلاعات را با مشکل مواجه می‌سازد.
اگر خطوط در بخش مشخصی از شهر دچار اشکال باشد، شرکت مخابرات می‌تواند مشکل را با سیم‌کشی مجدد حل کند.
در همین راستا، مغز نیز تحت شرایط مناسب یادگیری می‌تواند با تشکیل مجدد ارتباطات سلول‌های مغزی، خود را از نو سازماندهی کند.
این ارتباطات جدید یادگیری مهارت‌هایی مانند خواندن و نوشتن را تسهیل می‌کنند، در حالیکه یادگیری آنها با ارتباطات قدیمی دشوار است.
علم در شناسایی نحوه عملکرد مغز پیشرفت‌های چشمگیری داشته است و انعطاف‌پذیری نرورنهای مغزی (neuroplasticity) یکی از مهم‌ترین یافته‌های علمی است که امید تازه‌ای را درباره اختلالات و ناتوانایی‌های یادگیری ایجاد کرده است.
انعطاف‌پذیری مغز به توانایی طبیعی و دائمی مغز برای تغییر اشاره دارد. مغز می‌تواند در طول حیات فرد و در پاسخ به تجربیات و یادگیری‌ها، سلول‌ها و ارتباطات عصبی جدید بسازد.
این دانش به توسعه روش‌های درمانی نوین برای اختلالات یادگیری منجر شده که از توانایی مغز برای تغییر بهره برده‌اند.
برنامه‌های نوآورانه مانند برنامه آرواسمیت (Arrow smith) از تمرین‌های راهبردی برای شناسایی و تقویت حوزه‌های ضعیف شناختی استفاده می‌کنند.
برای مثال، در مورد کودکانی که در تشخیص صداهای یک کلمه مشکل دارند، چندین برنامه کامپیوتری وجود دارد که سرعت بیان کلمه را پایین می‌آورند تا کودک متوجه لغت بشود و به تدریج سرعت درک مطلب او بهبود یابد.
این کشفیات امید تمام دانش‌آموزان درگیر با اختلال یادگیری را زنده کرده است.
تحقیقات آتی می‌تواند به یافتن روش‌های درمانی جدیدی منتهی شود که به جای اتکای صرف به راهبردهای جبرانی برای خنثی کردن این ضعف‌ها، راهی برای درمان علت اصلی اختلالات پیدا کنند.
تشخیص و آزمایش اختلالات و ناتوانایی‌های یادگیری
- همانطور که می‌دانید، تشخیص این اختلالات همیشه ساده نیست.
- مطمئن نباشید که می‌دانید مشکل فرزندتان چیست، حتی اگر علائم واضح به نظر می‌رسند.
- برای معاینه و ارزیابی فرزندتان حتما به یک فرد حرفه‌ای و دارای صلاحیت مراجعه کنید.
- برداشت های خود را جدی بگیرید. اگر فکر می‌کنید مشکلی وجود دارد به حس‌تان اعتماد کنید.
- اگر می‌بینید معلم یا دکتر نگرانی شما را کم‌اهمیت می‌داند از یک متخصص دیگر نظر بگیرید.
- اگر می‌بینید فرزندتان مشکل دارد، اجازه ندهید به شما بگویند: «بنشین و ببین چه می‌شود» یا «نگران نباش».
مشکل فرزند شما چه به دلیل اختلال یادگیری باشد یا دلیل دیگری داشته باشد، نیازمند مداخله است. اگر مشکل را جدی بگیرید و اقدامات لازم را انجام دهید، اشتباه نخواهید کرد.
توجه داشته باشید، پیدا کردن کسی که بتواند به شما کمک کند به زمان و تلاش زیادی نیاز دارد. و یا اینکه از قبل آنها را از نظر توانایی تشخیص بر اساس مقالات معتبر و جایگاه علمی بشناسید.
گاهی حتی متخصصان هم اختلالات یادگیری را با بیش فعالی و یا مشکلات رفتاری دیگر اشتباه می‌گیرند. بنابراین، شاید نیاز باشد با بیش از یک متخصص مشورت کنید.
پس در این میان، سعی کنید صبور باشید و به یاد داشته باشید که همیشه جواب واضحی دریافت نمی‌کنید. بیش از حد خود را درگیر این موضوع نکنید که متخصصان برچسب خاصی به فرزندتان می‌زنند.
این کار را به متخصصان واگذار کنید. به کارهایی فکر کنید که می‌توانید برای کمک به فرزندتان انجام دهید و به علائم خاص او رسیدگی کنید.
فرآیند تشخیص و سنجش اختلالات یادگیری
تشخیص اختلال یادگیری یک فرآیند چندمرحله‌ای است که شامل ارزیابی، بررسی سوابق و معاینه توسط یک متخصص آموزش‌دیده می‌باشد. پیدا کردن یک متخصص قابل اطمینان در این مرحله اهمیت زیادی دارد. از مدرسه فرزندتان آغاز کنید و اگر کسی را سراغ نداشتند از شرکت بیمه، دکتر یا دوستان و اقوامی که با موفقیت توانسته‌اند با اختلال یادگیری روبرو شوند کمک بگیرید.
افراد متخصصی که می‌توانند اختلال یادگیری را تشخیص دهند عبارتند از:
- روانشناس کودکان استثنایی
- روانپزشک کودک
- روانشناس تحصیلی
- روانشناس رشد
- روانشناس یا متخصص عصب‌شناسی (درمان به روش نوروتراپی و نوروفیدبک)
- گفتاردرمانگر شناختی
- متخصص کاردرمانی (اختلالات حسی را که می‌تواند منجر به اختلال یادگیری شود بررسی می‌کند)
- روان‌سنج
در صورت نیاز می توانید با کلیک بر هر یک از لینک های بالا، نسبت به رزو وقت از متخصص مورد نظر خود اقدام کنید.
متخصص گفتاردرمانی
گاهی اوقات چند متخصص در قالب یک تیم سعی می‌کنند به تشخیص درست دست یابند. آنها ممکن است از معلم کودک اطلاعات بگیرند. سپس، کودک را برای دریافت آموزش‌های ویژه یا گفتاردرمانی در قالب سیستم مدرسه معرفی می‌کنند.
اگر مدارس دولتی نتوانند نیازهای کودک را برطرف کنند، یک مدرسه خصوصی که در زمینه اختلالات یادگیری تخصص دارد گزینه مناسبی خواهد بود. برای مشاهده لیست مدارس خصوصی می‌توانید به وب‌سایت آموزش و پرورش شهر خود مراجعه کنید.
اگر در ساعات غیر اداری مطالب را مطالعه می کنید و با ما کار دارید!!! پیغام خود را از طریق فرم زیر برای ما ارسال کنید. ظرف دو روز کاری به آن پاسخ خواهیم داد.
بهترین روانشناسان تهران و بهترین روانشناسان ایران
بهترین روانشناسان کودک و نوجوان تهران و بهترین روانشناسان کودک و نوجوان ایران
ارتباط جهت هماهنگی وقت:
دکتر روانشناس کودک، روانشناس کودک، متخصص روانشناسی کودک، متخصص روانشناسی خانواده، دکتر روانشناس خانواده، دکتر روانشناس نوجوان، روانشناس نوجوان، متخصص روانشناسی نوجوان، فوق تخصص روانشناس کودک و نوجوان، مرکز تخصصی استعدادیابی، بزرگترین مرکز استعدادیابی، بهترین مراکز استعدادیابی ایران، بهترین مرکز استعدادیابی تهران، مرکز تخصصی اوتیسم، مرکز درمانی اوتیسم، بهترین مراکز درمانی اوتیسم، بزرگترین مراکز درمانی اوتیسم، مرکز تخصصی بیش فعالی، بهترین مراکز بیشفعالی ایران، بهترین مراکز درمان بیش فعالی تهران
کلمات کلیدی: دکتر روانشناس کودک، روانشناس کودک، متخصص روانشناسی کودک، متخصص روانشناسی خانواده، دکتر روانشناس خانواده، دکتر روانشناس نوجوان، روانشناس نوجوان، متخصص روانشناسی نوجوان، فوق تخصص روانشناس کودک و نوجوان، دکتر روانشناس سکسولوژی، دکتر روانشناس ترنس سکشوال، روانشناس هموسکشوال، روانشناس تراجنسی، متخصص روانشناسی انگیزشی، متخصص استعدادیابی، مرکز تخصصی استعدادیابی، استعدادیابی تحصیلی، استعدادیابی شغلی، استعدادیابی هنری، استعدادیابی ورزشی، استعداد سنجی، استعداد شناسی، ورود به دانشگاه، سوالات دانشجویی، سوالات جنسی، سوالات روابط جنسی، روانشناس روابط عاطفی، روانشناس ارتباط عاطفی، روانشناس جدایی، روانشناس زوجین، روانشناس اختلالات خلقی، روانشناس وسواس، روانشناس وسواس فکری، روانشناس PTSD، روانشناس بیشفعالی، روانشناس ADHD، روانشناس ADD، روانشناس افسردگی، روانشناس اضطراب، روانشناس پنیک، روانشناس واژنیسم، روانشناس CGL، روانشناس تجاوز به کودک، روانشناس ابیوز، روانشناس اختلالات یادگیری، روانشناس اختلال ریاضی، روانشناس یادگیری، روانشناس کنکور، مشاور کودک، مشاور نوجوان، مشاور خانواده، مشاور اعتیاد، مشاور مشکلات جنسی، مشاور رابطه، مشاور دوست یابی، مشاور اختلالات خلقی، مشاور بیشفعالی، مشاور بیش فعالی، مشاور شغلی، مشاور تحصیلی، مشاور خوب، بهترین مشاور کودک، بهترین مشاور کودک و نوجوان، مرکز تخصصی روانشناسی کودک و نوجوان، مرکز تخصصی مشاوره کودک و نوجوان، مرکز روانشناسی کودک و نوجوان، مرکز مشاوره کودک و نوجوان، مرکز تخصصی روانشناسی نمایش درمانی، مرکز تخصصی مشاوره نمایش درمانی، مرکز تخصصی روانشناسی موسیقی درمانی، مرکز تخصصی مشاوره موسیقی درمانی، مرکز تخصصی روانشناسی ترنس، مرکز تخصصی مشاوره ترنس، مرکز تخصصی روانشناسی تراجنسی، مرکز تخصصی مشاوره تراجنسی، مرکز تخصصی روانشناسی بازی درمانی، مرکز تخصصی مشاوره بازی درمانی، مرکز تخصصی کاردرمانی جسمی-حرکتی، مرکز تخصصی کار درمانی جسمی حرکتی، مرکز تخصصی گفتار درمانی کودک و نوجوان، مرکز تخصصی گفتار درمانی، مرکز تخصصی روانشناسی اختلالات یادگیری، مرکز تخصصی مشاوره اختلالات یادگیری، مرکز تخصصی روانشناسی کودک و نوجوان اوتیسم، مرکز تخصصی مشاوره کودک و نوجوان اوتیسم، مرکز درمانی اوتیسم، مرکز کاردرمانی اوتیسم، مرکز تخصصی گفتار درمانی اوتیسم، روانپزشک تخصصی کودک، روانپزشک تخصصی نوجوان، روانپزشک تخصصی اوتیسم، روانپزشک تخصصی بیشفعالی، روانپزشک تخصصی بیش فعالی، روانپزشک خانواده، روانپزشک اختلالات خلقی، روان پزشک تخصصی کودک، روان پزشک تخصصی نوجوان، روان پزشک تخصصی اوتیسم، روان پزشک تخصصی بیشفعالی، روان پزشک تخصصی بیش فعالی، روان پزشک خانواده، روان پزشک اختلالات خلقی، دکتر متخصص، دکتر متخصص روان، متخصص اعصاب و روان، متخصص مغز و اعصاب، جراح مغز و اعصاب، طراح بازی، طراحی بازی، مرکز تخصصی اعتیاد، مرکز تشخیص اعتیاد، مرکز تخصصی درمان اعتیاد، کد نویسی بازی های دیجیتال، بازی دیجیتالی، بازی موبایل، بازی های موبایل، بازی های دیجیتالی درمانی، اپلیکیشن، طراح اپلیکیشن، استارتاپ، طراح و برنامه نویس استارتاپ، برنامه نویس، گرافیک بازی، گرافیست، گرافیک دیجیتال، طراح و جری اینستاگرام، برنامه نویس اینستا، ادمین اینستاگرام، ترک اعتیاد دختران، مرکز تخصصی ترک اعتیاد زنان، مرکز پشتیبانی بعد از ترک اعتیاد زنان، مرکز پشتیبانی ترک اعتیاد، مرکز پیشگیری از آسیب های بعد از ترک اعتیاد، تعریف اعتیاد، روش های ترک اعتیاد، مقالات مرتبط با اعتیاد، ساختارهای درمان اعتیاد، درباره اعتیاد، مقالات اعتیاد، مرکز تخصصی نقشه برداری مغز، درباره نقشه برداری مغز، کاربر نقشه مغز، اهمیت نقشه مغز، مقالات نقشه برداری مغز، نقشه مغز EEG، نقشه مغز QEEG، درمانهای غیر دارویی، اهمیت نوروفیدبک، کاربرد نوروفیدبک، مرکز تخصصی اختلالات یادگیری، حل مشکلات یادگیری کودک، اختلالات ریاضی، مرکز تخصصی اختلالات ریاضی کودکان، آزمونهای روانشناختی، مرجع آزمونهای روانشناسی، مرکز تخصصی آزمون هوش، مرکز تخصصی درمان خودکشی، درباره خودکشی، علت های خودکشی، مقالات خودکشی، پیشگیری از خودکشی، مرکز تخصصی حرکت درمانی، مرکز حسی حرکتی، درباره حرکت درمانی، مزایای حرکت درمانی، مرکز تخصصی رفتار درمانی مهر، درباره رفتار درمانی، اهمیت رفتار درمانی، روش های رفتار درمانی، رفتار درمانی علمی، دکتر رفتاردرمانگر، متخصص رفتاردرمانی، رفتار درمانگر، رفتاردرمانگر، خانه استعدادیابی ایران، مرکز استعدادیابی کودکان، مرکز استعدادیابی بزرگسالان، مرکز سنجش استعدادهای تحصیلی، مرکز استعداد تحصیلی، متخصصان استعدادیابی، روانشناسان استعدادیابی، روش های استعدادیابی، استعدادیابی نوجوان، مقالات استعدادیابی، کاریابی، سرمایه گذاری شغلی، کارآفرینی،
