طبقه بندی اوتیسم از نگاه اساتید بزرگ جهان، مرکز تخصصی روانشناسی کودک و نوجوان، مرکز درمان اوتیسم

دهه1910
روانشناس برجسته سویسی اوژن بلولر نخستین بار از واژه ای که اشاره به علائم مشخصی از شیزوفرنیا دارد، استفاده نمود.
دهه 1920
ایده اصلی این فرضیه که علائم اوتیسم در اثر رژیم هایی غذایی به وجود می اید به این دهه بر می گردد. در این دهه بود که به ایده میزان بالای گلوتین اشاره گردید و درمانهای زیست شیمیایی برای این کودکان مورد استفاده قرار گرفت و از مکمل ها نیز جهت درمان استفاده گردید.
دهه 1930
در این دهه درمان با شوک الکتریکی نخستین بار برای اصلاح رفتار های ضد اجتماعی و رفتار های خود تخریبی مورد استفاده قرار گرفت.این درمان بحث برانگیز هنوز هم مورد استفاده است.
دهه 1940
اوتیسم در این دهه نخستین بار برای توصیف کودکانی که مشکلات اجتماعی و یا عاطفی را تجربه می کنند استفاده گردید.
1943
در این سال تعریفی از اوتیسم توسط روانشناس برجسته لئو کانر ارائه گردید.او اوتیسم را به عنوان فقدان ارتباط موثر،شیفته اشیاء،تمایل به یکنواختی، و عدم ارتباط زبانی پیش از 30 ماهگی توصیف نمود.

1944
دانشمند سرشناس آلمانی هانس آسپرگر شرایطی را که امروزه تحت عنوان سندروم اسپرگر شناخته می گردد کشف نمود.او معتقد بود که می تواند ارتباطی میان اختلال اوتیسم و اسکیزو فرنیا وجود داشته باشد.
دهه 1950
این ایده اشتباه شکل گرفت که اوتیسم در اثر عاملی تحت عنوان مادران یخچالی به وجود می آید.پرنتکتومی یا جدا نمودن کودکان از والدین خود در دوره های طولانی مدت در این دوره توصیه گردید.
دهه 1960
در این دهه درمانهایی به طور جدی مورد ازمایش و بررسی قرار گرفتند اما همچنان محدودیت های در مورد فهم اینکه چه چیزی می تواند به این افراد کمک کند وجود داشت. درد و تنبیه در این دوره برای اصلاح رفتارهای ضد اجتماعی مورد استفاده قرار گرفت.LSD در این دوره مورد استفاده قرار گرفت وهمچنین درمورد بازدارنده های سروتونین این اعتقاد به وجود امد که تغییری در حالت ادراک بیماران برای کمک به ارام کردن علائم ایجاد می کند.
1965
برنارد ریملند روانشناس امریکایی ،جامعه اوتیسم امریکا را تاسیس نمود این انجمن یکی از نخستین گروههای مدافع اوتیسم است.
دهه 1980
در این دهه نخستین شکلهای درمانهای رفتاری بطور ابتدایی برای درمان افراد دارای اوتیسم مورد استفاده قرار گرفت و اوتیسم در نهایت به صورت جدا از اسکیزوفرنیا مورد طبقه بندی قرار گرفت.در این دوره درمانهای حسی عصبی باب گردید و همچنین محققان و پزشکان معتقد گردیدند که حساسیت به تحریک شنیداری مسئول برخی رفتار های ضد اجتماعی در این افراد است.
دهه1990
آغوش درمانی که در ان کودکان در اغوش گرفته می شوند تا مجبور به عملکرد و واکنش اجتماعی مانند ارتباط چشمی گردند در این دهه ابداع گردید.
قرن اخیر
در این دوره زمانی از تیتر اختلال طیف اوتیسم(ASD)استفاده گردید و ابزارهایی نیز برای تشخیص اختلال اوتیسم رواج یافتند. روش های درمانی برگرفته از ABA در این دوره زمانی مانند مدل دنور گسترش یافتند و درمانهایی مانند فلور تایم در میان درمانگران مورد استقبال قرار گرفتند.

از سال 2013 انجمن روانپزشکان امریکا کتابچه راهنمای تشخیص خود را به روز نمود. این کتابچه، راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی نامیده می شود.
در این کتابچه دستور العمل های جدیدی برای طبقه بندی اختلال اوتیسم ارائه نموده که بر اساس سطح است و جایگزین سایر اختلالات رشدی عصبی که علائم اختلال طیف اوتیسم را دارند گردیده مانند سندروم اسپرگر، رت و NOS.

تقسیم بندی اوتیسم در سه سطح

سه سطح وجود دارد که هر سطح بر اساس نیاز به پشتیبانی که کودک دریافت می کند و توانمندی های او طبقه بندی می گردد.

بر اساس فرمت استانداردی که DSM5 برای متخصصان مشخص نموده است برای تعیین سطح اختلال طیف اوتیسم پزشکان و روانشناسان بایستی دو مورد را در نظر بگیرند:
الف: توانایی ارتباطات اجتماعی کودک
ب: رفتارها و علایق محدود و تکراری
هرچه سطح پایین تر باشد کودک به پشتیبانی کمتری نیاز پیدا می کند.

به عنوان مثال افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم سطح یک علائم خفیف تری دارند و ممکن است نیاز به پشتیبانی کمتری داشته باشد.
مبتلایان به اختلال طیف اوتیسم سطح 2 و 3 علائم متوسط تا شدید داشته و نیاز به پشتیبانی به مراتب بیشتری داشته باشند. و البته برخی افراد نیز به وضوح در هیچکدام از این 3 سطح قرار نمی گیرند و از طرفی نیز اختلال طیف اوتیسم ممکن است با گذر زمان تغییر یافته و ممکن است شدیدتر گردد.

اختلال طیف اوتیسم سطح یک (اوتیسم خفیف)
افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم سطح یک که به آن اوتیسم خفیف نیز گفته می شود مهارتهای ارتباطی و تعاملی قابل توجهی با دیگران دارند. این کودکان می توانند گفتگو کنند اما در باقی ماندن و ادامه دادن شوخی ها یا استعاره ها دچار مشکلاتی اند. در این سطح این کودکان می توانند دوستیابی کنند و برای خود دوستانی داشته باشند. بر اساس DSM5 افرادی که در این سطح تشخیص داده می شوند و برچسب سطح یک را دریافت می کنند نیاز به حمایت دارند.

علائم مبتلایان به اوتیسم سطح یک (اوتیسم خفیف)

علایم اوتیسم خفیف شامل موارد زیر می شود:

علاقه کم به تعامل یا فعالیتهای اجتماعی.
در شروع تعاملات اجتماعی مانند صحبت کردن دچار دشواری هایی هستند.
به طور معمول این کودکان می توانند با دیگران تعامل برقرار کنند اما در حفظ و ادامه یک مکالمه عادی دچار مشکل می گردند و نیاز به تلاش دارند و یا به عبارت دیگر فرد مبتلا در سطح یک به طور کامل می تواند با جمله صحبت کند اما تلاشهای او برای ادامه دادن یک مکالمه ناموفق است. این گفتار در برخی مواقع به صورت رباتیک مشاهده می گردد.
نشانه های بارزی از مشکلات در برقراری ارتباط وجود دارد.
وجود مشکلاتی در سازگاری با تغییرات در رفتار و یا زندگی روزمره.
مشکل در برنامه ریزی و سازمان دهی که به تئوری همدلی و سیتسم سازی در مبتلایان به اتیسم مشهور است.
برقراری تماس چشمی محدود.

دورنما
متخصصین برای این افراد از اصطلاح اتیسم عملکرد بالا و یا (HFA) نیز استفاده می کنند که عبارتی غیر رسمی است. همچنین متخصصینی که به معیارهای قدیمی تشخیص اختلال اوتیسم استناد می کنند از اصطلاح سندروم آسپرگر استفاده می کنند که با سیستم طبقه بندی جدید اوتیسم مطابقت ندارد.

در حدود 10 درصد از مبتلایان به اوتیسم دارای مهارتهای خاص هستند که به آنها می توان ساونت یا نابغه اطلاق نمود.

مانند نقشی که داستین هافمن در فیلم مرد بارانی ایفا می نمود و به عنوان یک بزرگسال اتیستیک مهارت خاصی در محاسبات عددی داشت. این افراد دارای نبوغ در مواردی خاص هستند و البته نمی توان به طور قطع عنوان نمود که این 10 درصد فرد نابغه تماما اوتیسم خفیف دارند.

برای مثال نوابغ اُتیستیکی وجود دارند که برای نشان دادن توانمندی های خود دائما به کنفرانس ها و سمینارها یا دانشگاههای مختلف در امریکا و اروپا دعوت می گردند و این افراد می توانند با توانایی چشمگیری نبوغ خود را به دیگران معرفی کنند اما همین فرد بایستی والدینشان بند کفش ها یا کرواتشان را ببندند. یکی از این نوابغ به خاطر اینکه چراغ کلید آسانسور هتل اقامتشان قرمز رنگ بود نه آبی رنگ در روز معارفه خود درگیر با رفتارهای تکراری شدیدی شده و نتوانسته بود تمام مدت در سمینار باقی بماند.

اما افراد مبتلا به اوتیسم خفیف اغلب در کیفیت بالایی از زندگی و با پشتیبانی کم باقی می مانند. این حمایت برای آنها معمولا به صورت رفتار درمانی یا بازی درمانی صورت می گیرد. هر دوی این رویکردها می توانند به پیشرفت مهارتهای اجتماعی و ارتباطی کمک کنند. رفتار درمانی همچنین می تواند به رشد رفتارهای مثبتی که ممکن است به طور طبیعی ایجاد نشود کمک کند.

تجربه یک پدرِ کودک اوتیستیک از زندگی با کودکش

این کودکان تقریبا از نظر عملکرد شناختی در زمان تحصیل مشکلی نداشته و به راحتی می توانند مدارج تحصیلی را رد کنند اما از نظر رفتاری این سطح دارای مشکلات فراوانی اند.

برای نمونه یکی از مددجویانی که همیشه برای دریافت مشاوره به مرکز مراجعه می نمودند کودک اتیستیک سطح یکی داشتند که همیشه از عملکرد شناختی او راضی بودند. این کودک همیشه شاگرد اول مدرسه بود و بدون نیاز به مربی همراه که در آن زمان برای کودکان اتیستیک مرسوم بود به مدرسه می رفت و می توانست تمام فعالیتها و تکالیف خود را انجام دهد. اما در کنار این موفقیت تحصیلی تحسین برانگیز، مشکلات رفتاری و اجتماعی، عملکرد او را در مدرسه و خانه تحت الشعاع قرار می داد. او ممکن بود با دیگران درگیر شود، ممکن بود حرفهایی را سرکلاس بزند که موجب برخورد معلم با او می شد و در محیط خانه نیز بلوغ برای او دردسر ساز شده بود و این عوامل بود که این کودک اتیستیک سطح 1 را نیازمند پشتیبانی حرفه ای مرکز می کرد تا بتواند از این مشکلات گذر کند و خود را با شرایط سازگار سازد.

اختلال طیف اوتیسم سطح 2 (اوتیسم متوسط)
DSM5 خاطر نشان می کند افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم سطح 2 یا اوتیسم متوسط نیاز به پشتیبانی قابل توجهی دارند. علائم مرتبط با این سطح شامل فقدان شدید مهارتهای ارتباطی کلامی و غیرکلامی است که تقریبا در تمام امور روزمره این افراد تاثیرگذار است و روند زندگی را برای آنان دشوارتر می سازد.

علائم مبتلایان به اوتیسم متوسط

علایم اوتیسم متوسط شامل موارد زیر می شود:

وجود مشکلات در تقابل با تغییر روال امور روزمره و محیط.
عدم مهارت قابل توجه در ارتباط کلامی و غیر کلامی. تاخیر در رشد کلامی را می توان با تاخیر در گفتار در مراحل رشد به وضوح مشاهده نمود.
مشکلات رفتاری به حدی قابل مشاهده است که گاه به گاه برای همراهان قابل مشاهده است.
پاسخ و واکنش غیرمعمول یا تعدیل یافته به نشانه های اجتماعی، ارتباطات یا تعاملات. در این کودکان آسیبهای اجتماعی با وجود پشتیبانی همچنان وجود دارد.
مشکل عدیده در سازگاری با تغییر.
ارتباط برقرار نمودن با استفاده از جملات و عبارات خیلی خیلی ساده.
علایق خاص و محدود.

دورنما
افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم سطح 2 (اوتیسم متوسط) به طور کلی نیاز به حمایت بیشتری دارند چرا که آنها حتی با دریافت پشتیبانی هم در سازگاری با تغییرات مشکلات فراوانی دارند. برای مبتلایان به این سطح انواع روشهای درمان اتیسم می توانند کمک کننده باشد.

به عنوان مثال یکی از بهترین گزینه ها برای این سطح یکپارچگی حسی است زیرا این درمان به آنها کمک می کند که چگونه با ورودی های حسی روبرو گردند مانند:

بوهای نامطبوع
صداهای بلند یا آزارنده
پریشانی در اثر محرکات دیداری
نورهای چشمک زن

کار درمانی برای افراد در این سطح بسیار سودمند است چرا که این نوع درمان به آنها کمک می کند تا برای انجام کارهای روزمره آماده تر گردند. گفتاردرمانی نیز می تواند به این کودکان برای برقراری ارتباطی پایاتر و پویاتر کمک کند.

اما کودک اتیستیک سطح 2 پیش از تمام نیازهای درمانی نیازمند برطرف نمودن آشفتگی های حسی خود است به همین خاطر در کشورهای پیشرفته در زمینه درمان اتیسم در ابتدا این کودکان را در برنامه های حسی قرار می دهند. موسیقی درمانی و بازی درمانی نیز می تواند در کنار رویکرد ABA به این کودکان کمک کند.

اختلال طیف اوتیسم سطح 3 (اوتیسم شدید)
این شدیدترین سطح اختلال طیف اوتیسم است و به همین خاطر به آن اوتیسم شدید نیز گفته می گردد. بر اساس DSM5 افراد مبتلا در این سطح نیاز به پشتیبانی اساسی و فراوان در تمام امور روزمره در زندگی خود دارند. علاوه بر عدم وجود مهارتهای ارتباطی شدید در مبتلایان به اختلال طیف اوتیسم سطح 3 رفتارهای تکراری و محدود نیز در این افراد نمایان است.

رفتارهای تکراری به رفتارها، فعالیتها یا گفتارهایی اشاره دارد که بارها و بارها تکرار می گردند.
رفتارهای محدودکننده رفتارهایی هستند که فرد را از دنیای اطرف خود دور می کند و می تواند شامل عدم سازگاری با تغییر و محدودیت در علایق باشد.

علائم مبتلایان به اوتیسم شدید

علایم اوتیسم شدید شامل موارد زیر می شود:

فقدان مهارتهای ارتباطی و کلامی و غیرکلامی به صورت کاملا بارز.
تمایل بسیار کم به مشارکتهای اجتماعی و تعامل با دیگران.
مشکل در تغییر دادن رفتارها.
دشواری فراوان در تقابل با تغییرات غیرمنتظره در امور روزمره یا در محیط پیرامون.
بهم ریختگی یا مشکلات شدید در مقابل تغییر دادن توجه و تمرکز بر موردی خاص.
کودک در سطح 3 برای ارتباط کلامی از تک کلمه ها استفاده می کند.

دورنما
افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم سطح 3 معمولا نیازمند درمان پیوسته و فشرده دارند که بر موضوعات مختلفی از جمله بر ارتباط و رفتار متمرکز است.

با اینکه هیچ دارویی برای درمان اوتیسم شدید به طور خاص تاکنون شناخته نشده است، این کودکان در اکثر موارد به دارودرمانی نیاز مبرم خواهند داشت تا علائم و اختلالات همراه افسردگی یا توجه و تمرکز را بهبود دهد. این افراد به یک پشتیبان دائم برای بدست آوردن مهارتهای اساسی نیازمندند تا بتوانند به صورت موثر در مدرسه و یا خانه عمل کنند.

دکتر کارن گیل و آرون کاندولا به صورت خلاصه این سه سطح را به این شیوه تفسیر می کنند که :

فرد دارای اوتیسم خفیف برای اختلال در عملکرد اجتماعی دچار مشکل است و نیازمند پشتیبانی است.
فرد دارای اختلال اوتیسم متوسط علاوه بر مورد بالا برای رفتارهای محدود کننده و تکراری نیز نیازمند پشتیبانی است.
فرد دارای اختلال اوتیسم شدید علاوه بر موارد بالا برای زندگی روزمره و عادی خود نیز نیازمند پشتیبانی است.

علایم مشترک در هر 3 سطح اختلال طیف اوتیسم
موارد گفته شده در بالا علائم اختلال طیف اوتیسم را به تفکیک توضیح می دهد. اما مبتلایان به اختلال اتیسم در برخی علائم اشتراکاتی دارند که در هر سطح با میزان متفاوت مشاهده می گردد.

علایم اجتماعی اوتیسم

مشکل در شروع و ادامه گفتگو
پاسخ و واکنش نادرست به دیگران
امتناع از تماس چشمی
عدم درک و واکنش نادرست به هیجانات دیگران
عدم درک دیدگاهای دیگران که به تئوری ذهن مشهور است.
عدم توجه مشترک
نبود یا محدودیت در ارتباط چشمی

علایم رفتاری اوتیسم

رفتارهای تکراری مانند تکان خوردن ها، مسیر طی کردن های تکراری، گفتارهای تکراری
فاصله گرفتن از دیگران
داشتن علایق وسواس گونه در موضوعات خاص
داشتن مهارتهای خاص برای مثال در زمینه ریاضیات یا موسیقی
عدم توانایی در کنار آمدن با تغییرات روزمره
علاقه مندی به قسمتهای خاصی از یک شی مانند چرخای یک کاشین یا قطعه های لگو
اختلال در پردازش حسی
اختلال خواب

هوشِ کودکان مبتلا به اوتیسم بر اساس هوشبهر یا IQ

دشوار است که بتوان میزان هوشبهر هر سطح اختلال اوتیسم را مشخص نمود چرا که معیارهای هر دسته بندی تقریبا با همدیگر متفاوت است. اما با این حال با مطالعه مقالات و پژوهشهای صورت گرفته در کشور آمریکا می توان به یک دسته بندی غیر رسمی دست یافت.

به گفته اتیسم اسپیک و به نقل از CDC در کشور آمریکا 31 درصد مبتلایان به اختلال اوتیسم دارای ناتوانی ذهنی اند یعنی ضریب هوشی پایینتر از 70 دارند که می توان افراد قرار گرفته در این دسته را در سطح 3 (اوتیسم شدید) در نظر گرفت.
در حدود 25 درصد در محدوده مرزی یعنی هوشبهری بین 71 تا 85 قرار دارند که می توان این دسته را در سطح 2 (اوتیسم متوسط) قرار داد و در حدود 44 درصد از این کودکان نمرات هوشبهری در حد متوسط تا بالاتر از حد متوسط را دارند یعنی بالای 85 درصد که می توان این دسته را در سطح 1 (اوتیسم خفیف) قرار داد.

ولی این داده های آماری بر اساس جامعه و ابزار سنجش و طبقه بندی می تواند متفاوت باشد.
برای نمونه بر اساس تحقیقات و در مقاله ای که چرمن و همکاران در سال 2011 منتشر نموده اند به شکل دیگری میزان پراکندگی هوشبهر در اختلال اوتیسم مشخص گردیده است.
این پژوهشگران اعلام نموده اند که در جامعه 75 نفری آنها 16 درصد ناتوانی ذهنی داشتند یعنی هوشبهری پایینتر از 50 داشته اند، 28 درصد هوش متوسط داشته اند یعنی هوشبهری میان 85 تا 115 داشته اند و تنها 3 درصد باهوش بوده و هوشبهری بالاتر از 115 داشته اند.

از طرفی ممکن است کودکی به دلیل وجود اضطراب در زمان انجام تست ها و یا در کل در تمام فرایند های شناختی عملکردی پایینتر از توان خود را نشان دهد که این امر را می توان در کودکان اتیستیک نیز مشاهده نمود و این کودک ممکن است با هوشبهری خوب در سطح 2 قرار گیرد.

به همین خاطر و به دلیل اصول علم روانشناسی و روانسنجی و با شناختی که از اختلال اوتیسم به وجود آمده نمی توان به سادگی ارتباط منطقی و با استدلال و مستندی میان دسته بندی هوشبهر و IQ و سطوح اختلال طیف اتیسم(اوتیسم) برقرار نمود.

بهترین روانشناسان ایران

لیست بهترین دکترین روانشناسی کودک و نوجوان و خانواده

اسامی و معرفی متخصصان روانشناسی کودک، نوجوان و خانواده

با دکتران روانشناسی خوب ایران آشنا شوید

جهت کسب اطلاعات بیشتر با ما تماس بگیرید

یا در واتساپ بیزینس ما پیام بگذارید

09363008032

بهترین روانشناسان تهران و بهترین روانشناسان ایران

بهترین روانشناسان کودک و نوجوان تهران و بهترین روانشناسان کودک و نوجوان ایران

ارتباط جهت هماهنگی وقت:

09363008032 – 09106965010

021-77444709 – 021-77032470

021-22599209 – 021-86129597

021-77265472 – 021-86129263

021-22599215

دکتر روانشناس کودک، روانشناس کودک، متخصص روانشناسی کودک، متخصص روانشناسی خانواده، دکتر روانشناس خانواده، دکتر روانشناس نوجوان، روانشناس نوجوان، متخصص روانشناسی نوجوان، فوق تخصص روانشناس کودک و نوجوان، مرکز تخصصی استعدادیابی، بزرگترین مرکز استعدادیابی، بهترین مراکز استعدادیابی ایران، بهترین مرکز استعدادیابی تهران، مرکز تخصصی اوتیسم، مرکز درمانی اوتیسم، بهترین مراکز درمانی اوتیسم، بزرگترین مراکز درمانی اوتیسم، مرکز تخصصی بیش فعالی، بهترین مراکز بیشفعالی ایران، بهترین مراکز درمان بیش فعالی تهران

معرفی بهترین دکتر روانشناس کودک و نوجوان در شرق تهران:

هایپر کلینیک روانشناسی کودک، نوجوان و خانواده منشور سلامت مهر؛ با بیش از 15 سال سابقه فعالیت تخصصی در زمینه کودک و نوجوان، همچنین تجهیزات تخصصی به روز و اتاق بازی درمانی، اتاق موسیقی درمانی، اتاق کار درمانی، اتاق نویز درمانی، اتاق ماساژ درمانی، اتاق هنر درمانی، اتاق قصه درمانی، اتاق نمایش درمانی، تجهیزات نوروفیدبک، بیوفیدبک، حرکت درمانی و آب درمانی، همچنین مجهز به نقشه برداری مغز، می تواند با متخصصان برجسته خود، یکی از بهترین معرفی های تخصصی برای هر مراجع با نیاز های حوزه کودک و نوجوان باشد.