تاریخچه شناخت و مطالعه اوتیسم بسیار جالب توجه است و نشان می‌دهد چگونه درک ما از این اختلال در طول زمان تکامل یافته است:

اولین توصیف‌ها (دهه ۱۹۴۰)

واژه “اوتیسم” برای اولین بار توسط روانپزشک سوئیسی، یوگن بلولر، در سال ۱۹۱۱ برای توصیف نوعی تفکر خودمحور در بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی استفاده شد. اما اوتیسم به‌عنوان یک اختلال مجزا، اولین بار در سال ۱۹۴۳ توسط دکتر لئو کانر، روانپزشک آمریکایی، شناسایی و توصیف شد.

کانر در مقاله‌ای با عنوان “اختلالات اوتیستیک ارتباط عاطفی”، ۱۱ کودک را توصیف کرد که علی‌رغم ظاهر طبیعی، رفتارهای غیرمعمولی داشتند: آن‌ها تمایلی به برقراری ارتباط با دیگران نداشتند، از تغییرات در محیط خود آشفته می‌شدند، و رفتارهای تکراری از خود نشان می‌دادند. کانر این الگوی رفتاری را “اوتیسم زودرس کودکی” نامید.

تقریباً همزمان با کانر، هانس آسپرگر، پزشک اتریشی، گروهی از کودکان را مطالعه کرد که مشکلات مشابهی در تعاملات اجتماعی داشتند، اما از نظر زبانی و شناختی در سطح بالاتری قرار داشتند. این وضعیت بعدها به‌عنوان “سندرم آسپرگر” شناخته شد.

دوران تاریک (دهه ۱۹۵۰ تا ۱۹۷۰)

در دهه‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰، متأسفانه برخی نظریه‌های نادرست درباره علت اوتیسم مطرح شد. یکی از مخرب‌ترین این نظریه‌ها، “نظریه مادر یخچالی” بود که توسط برونو بتلهایم ارائه شد. این نظریه به اشتباه ادعا می‌کرد که اوتیسم نتیجه رفتار سرد و بی‌عاطفه مادران است. این نظریه نه تنها از نظر علمی کاملاً بی‌اساس بود، بلکه باعث شد بسیاری از والدین، به‌خصوص مادران، احساس گناه و شرمساری کنند.

تغییر نگرش (دهه ۱۹۸۰ تا ۱۹۹۰)

در دهه ۱۹۸۰، پژوهش‌های علمی به‌تدریج نشان داد که اوتیسم یک اختلال عصبی-زیستی است و ارتباطی با شیوه تربیتی والدین ندارد. در سال ۱۹۸۰، اوتیسم برای اولین بار در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-III) به‌عنوان یک تشخیص مستقل گنجانده شد.

در دهه ۱۹۹۰، مفهوم “طیف اوتیسم” شکل گرفت. پژوهشگران دریافتند که اوتیسم می‌تواند در طیفی از شدت‌های مختلف بروز کند و شامل اختلالات مرتبطی مانند سندرم آسپرگر و اختلال فراگیر رشد نامشخص (PDD-NOS) نیز می‌شود.

دوران معاصر (از سال ۲۰۰۰ تاکنون)

در سال ۲۰۱۳، با انتشار DSM-5، تمام اختلالات طیف اوتیسم تحت یک تشخیص واحد به نام “اختلال طیف اوتیسم” (ASD) طبقه‌بندی شدند. این تغییر نشان‌دهنده درک بهتر از ماهیت پیوسته این اختلال بود.

امروزه، پژوهش‌های گسترده‌ای در زمینه علل ژنتیکی و عصبی اوتیسم، روش‌های تشخیص زودهنگام، و رویکردهای درمانی مؤثر در حال انجام است. همچنین، جنبش‌های اجتماعی مانند جنبش خودوکالتی افراد مبتلا به اوتیسم (Autism Self-Advocacy) نیز شکل گرفته که بر پذیرش تنوع عصبی و احترام به حقوق و نیازهای افراد مبتلا به اوتیسم تأکید دارند.