همه چیز درباره کودکان درآموز یا مرزی
تعریف دیرآموز:
چرا به این گروه دیرآموز گفته می شود؟
مهمترین عامل تشخیص کودک نرمال، دیر آموز (مرزی) و استثنایی بر اساس آزمونهای تخصصی هوش برای تعنیم نمره هوشبهر کودک یا حتی بزرگسال می باشد.
- کودک مرزی کیست؟
کودکان مرزی کودکانی هستند با هوشبهر 70-85 که عمدتا در سنین مدرسه به علت قدرت یادگیری پایین، عدم درک مفاهیم انتزاعی ، دامنه محدود اطلاعات عمومی و عدم درک و تعمیم مسائل درسی قادر به رقابت با سایر همکلاسی های خود نیستند و در کارکردهای اجرایی مغز یک بدکارکردی مشاهده می شود.
این افراد در یادگیری مطالب بسیار کندتر و آهسته تر از بقیه می باشند و خیلی زود فراموش می‌کنند. از طرفی به علت بهره هوشی کمتر نسبت به خط نرمال قدرت سازگاری با محیط و قدرت تعمیم نسبی در سطح کودکان آموزش پذیر نرمال قرار نمی‌گیرند. همچنین همچون کودکان دارای نیازهای ویژه (استثنایی) هم نیستند و از آنها بسیار بالاتر می باشند.
کودکان مرزی می توانند در مدارس عادی و به صورت آهسته گام درس بخوانند. نیاز نیست در مدارس استثنایی باشند و برای گروه زیادی از آنها اصلا مناسب نیست در مدرسه استثنایی درس بخوانند.
به تازگی در کلان شهر های ایران مدارس مخصوص کودکان مرزی نیز وجود دارد که بسیار عالی و مناسب همه آنها طراحی و مدل بندی آموزشی شده است.
«کودکان آموزش پذیر،کودکان عقب مانده ذهنی نیستند و در سنین قبل از مدرسه (قبل از پیش دبستانی) قابل تشخیص هستند، ناتوانی جسمی و ظاهری بارز ندارند، اختلالات رفتاری شدیدتری از خود نشان می دهند. در امر قضاوت تاخیر قابل توجهی دارند، توانایی شناختی و درک بسیار محدود تر نسبت به گروه عادی دارند.»
اطلاق اصطلاح مرزی (هوشبهر 70 تا 85) به این کودکان و قرار دادن آنها در مراکز خاص با امکانات ویژه آموزشی و درمانی، سبب رفع این نقصیه و رشد وشکوفایی آنها خواهد شد. بازی درمانی، کار درمانی، گفتار درمانی، حرکت درمانی، موسیقی درمانی، نوروفیدبک، نمایش درمانی، قصه درمانی و بسیاری مداخلات تخصصی در مراکز روانشناسی تخصصی کودک و نوجوان، برای آنها یک جهش درمانی و نیز آینده ساز زندگی آنها می باشد.
وجود نمونه ای از علائم زیر در شناخت کودک مرزی به ما کمک می کند:
۱) عدم قدرت توجه و تمرکز
۲) ضعف در انجام برخی مهارتهای حرکتی همچون ناتوانی در انجام حرکات هماهنگ و تعادلی مثل لی لی کردن، جفت پا پریدن،روی زانو ایستادن وراه رفتن، سینه خیز کردن، پرتاب توپ و عدم توانایی انجام حرکات ظریف مثل عدم توانایی به دست گرفتن مداد به شکل صحیح، عدم توانایی گره زدن بند کفش یا روسری، عدم توانایی به رشته کشیدن رشته ها، قیچی کردن و چسباندن کاغذ.
۳) مشکلات خاص در تعمیم مسائل شناختی مثلا تعمیم و درک مسائل انتزاعی، دامنه اطلاعات عمومی محدود.
۴) ضعف در مهارت درکی-حرکتی:مثلا عدم توانایی تقلید کامل از الگوهای کلامی وعملی، عدم توانایی تشخیص اجزای فضایی اشیاء، عدم توانایی کپی کردن نمونه های ترسیمی، عدم توانایی پیدا کردن یک محرک از محرک های مختلف در یک زمینه واحد، تعمیم توانایی راست و چپ، عدم توانایی و درک و تشخیص محرکهای شنوایی، بینایی، چشایی و لامسه، نداشتن تصویر ذهنی از خود یا محیط اطراف.
۵) میزان شناخت این کودکان معمولا پایین تر از سن عقلی آنهاست.
۶) اختلالات رفتاری.
۷) عدم مهارت کافی در انجام فعالیت های روزمره مثل عدم استقلال در حمام کردن، مسواک زدن، لباس پوشیدن، مرتب کردن رختخواب، خرید کتاب
۸) مشکلات خاص گفتاری
وجود اختلالات رفتاری سد بزرگی بر سر راه درمان و آموزش کودکان مرزی به حساب می آید. رفتارهای خاص کودکان مرزی به یک یا چند نمونه از رفتارهای زیرخودنمایی می کند:
اضطراب و گوشه گیری ، رفتارهای ضد اجتماعی، رفتارهای نا بهنجار و نابجا، بی نظمی و خشونت و لجبازی.
برقراری جلسات توجیهی جهت والدین این کودکان و تفهیم این نکته که ثبت نام این کودکان در مدارس خاص کودکان مرزی، سبب کاهش مشکلات آنها در تمامی زمینه ها خواهد شد و کمکی جدی به کودک و والدین او «در جهت درمان و توانبخشی بهنگام کودک» خواهد شد.
- بررسی پیشینه پژوهشی درباره کودکان مرزی:
« رشد کودکان و نوجوانان، فرایندی پیچیده و چند بعدی است که برخی از ابعاد آن قابل سنجش و اندازه گیر هستند. یکی از مهمترین ابعاد رشد کودک، رشد هوش است که نظیر رشد هیجانی در طی یک فرایند حساس و ظریف و از طریق تسهیلات محیطی و موهبت های فطری تحول می یابد. علاوه بر یادگیری در درون خانواده و متغیرهای فرهنگی و اجتماعی دیگر، تحصیلات رسمی کودک در مدرسه برای افزایش توان بالقوه عملکرد او در زندگی کاملاً ضروری است. کودکی که نتواند به اندازه کافی و مناسب از آموزش رسمی مدارس استفاده کند در زندگی با مشکل مواجه خواهد شد. خوشبختانه امروزه شناخت دقیقی از چگونگی رشد هوش و شناخت کودکان وجود دارد. نمره های هوشبهر 75 و بالاتر از آن در آزمون های استاندارد هوش نشان دهنده هوش عادی هستند. نمره های هوشبهر کمتر از 75 نشان می دهند که کودک با برخی از محدودیت ها و عقب ماندگی ها در عملکرد هوشی خود مواجه هست. به این گروه استثنایی گفته می شود.
نمره های بین 75 تا 85 نشان دهنده هوش مرزی یا دیرآموزی می باشند.
( سلیمان پورمقدم : 1390،ص10)
کودکاندیر آموز، عقب مانده نیستند اما دارای ویژگی های خاصی هستند.
یادگیری این کودکان دیرتر صورت می گیرد و اصطلاحاً کندآموز هستند. امتیازهای آموزشی آنها در مدرسه ضعیف است و ممکن است در بعضی از کلاسها نیاز به تلاش بیشتر شوند. «این کودکان رفتارهایی دارند که منعکس کننده توجه و تمرکز ضعیف، تاًخیر و کندی در پاسخ دهی، گرایش به سوی فعالیتهای عینی و ابتدایی، اختلالهای عمومی، بیش فعالی، تکانشی بودن، تحمل کم در برابر ناملایمات و محرومیت ها، نوسانات خلقی، عواطف ابلهانه، دلتنگی، خشم، ترس و پایین بودن اعتماد به تفس آنها می باشد. .(نادری و سیف نراقی: 1383،ص95)
این کودکان بیشتر در درسهای ریاضیات و فارسی با مشکل مواجه می شوند. نتایج امتحانی آنها از سایر همکلاسی هایشان کمتر است . کودکان دیرآموز اعداد را
می شناسند اما در محاسبه هایی که حاصل آنها بیشتر از 10 باشد مشکل دارند نمی توانند از 10 به 1 بشمارند و روابط و نظم حاکم بین این اعداد را درک نمی کنند. این کودکان برخی از مفاهیم مربوط به کودکان عادی را کسب کرده اند اما هنوز در خواندن و درک معنای متن مشکلاتی دارند. برای آنها خیلی سخت است که جمله های ساده ای در مورد خودشان بگویند یا بنویسند. تقریباً 25% دانش آموزان دیرآموز بر عمل جمع و تفرق مسلط می شوند اما همچنان در ضرب ، تقسیم و حل مسائل ریاضی مشکل دارند.
کودکان دیر آموز ، در بسیاری از موارد از سوی معلم و همکلاسان خود طرد می شوند. تعداد غیبتهای آنان بیشتر است دیرآموزان انگیزه تحصیلی بالایی ندارند و همین امر موجب درماندگی و نا امیدی و پایین آمدن عزت نفس آنها در مدرسه است. تجربه شکست مکرر در کلاس، فقدان هدف برای آینده، نگرش منفی همکلاسان و روشهای نادرست آموزش، رشد انگیزه تحصیلی این کودکان را به شدت کاهش می دهد.
توصیه های آموزشی برای کودکان دیرآموز:
– خانواده ها به طــور موثــر با معلم همکاری کــرده و معلم از این همکاری استقبال کند.
- همزمان با تحصیل بازی درمانی و روانشناس تخصصی کودکان استثنایی داشته باشند.
– این کودکان در کلاس هایی قــرار بگیرند که دارای دانش آموزان کمتــری باشد.
– معلم به آموزش انفرادی بپردازد و بتدریج کودک را درگیر فعالیت های گروهی و تدریس جمعی نماید.
– پیشرفت این کودکان به صورت هفتگی ثبت و در صورت نیاز از وجود یک مشاور (روانشناس کودکان استثنایی) کمک گرفته شود.
فعالیت هـــای یادگیـــــری به صـــورت گام به گام و از ساده به مشکـــل و با حجم کمتـــــری انجام شود.
– تدریس با تکـــــرار بیشتــری همــــــراه باشد و از بیان لفظــــــی خود دانش آموز استفاده شود.
– در مورد پاسخ های درست و نادرست بازخورد فــوری و همــراه با توجه، تحسین، تشویق و البته در صورت لــزوم ازمحرومیت به عنوان تنبیه استفاده شود.
- استفاده از برنامه های رفتار درمانی به کمک یک دکتر روانشناس رفتاردرمانگر بسار سرعت درمان، مداخله، آموزش و پیشرفت را فراهم می کند.
– اگــر کودکان دیرآموز در کلاس های اول و دوم آموزش مناسب ببینند و درگیــر فعالیت هایی شوند که به طور تخصصی و دارای برنامه مداخلاتی جذب سیستم ادراکی آنها شود و مهارت کلامــی آنها را رشد دهد، هم نمرات کلاســی و هم رشد هوشــی آنها پیشرفت می کند و به حد دانش آموزان عادی می رسد. مسلم است که کار با دانش آموزان دیرآموز باید به دور از نگرش منفی و تعصب صورت بگیرد. باید این نگرش در جامعه آموزشی و خانواده ایجاد شود که دیرآموزان متعلق به جامعه عادی هستند .
– به کــودکان کمک شود که هـــرچه زودتـــر به مرحله عملیات عینــی بــرسند.
– بـر روی پیشرفت تــوجه و رشد مهارت های کلامــی کودکان کار بسیار شود.
– مهارت آمـوزی در حوزه های مختلف بسیار مورد توجه قرار بگیرد.
رسیدن به اهداف فوق نیازمند آن است که یک دوره ی آموزشــی برای معلمان دوره ابتدایی در نظر گرفته شود و یک کمیته تخصصی بر عملکرد مدارس نظارت داشته باشد. (متولی آن سازمان آموزش و پروش استثنایی کشور است.)
به عبارت دیگر، اگر یک کودک دیرآموز در نظام آموزشی تعلیم درست نبیند و سرانجام با برچسب استثنایی وارد مراکز ویژه شود نشان دهنده ناکارآمد بودن روش آموزشی است ونیزوالدین باید نقش خود را به عنوان معلمان طولانی مدت کودک بپذیرند .
پذیرفتن این نقش مستلزم آن است که بین خانه و مدرسه همکاری و ارتباط بیشتر و فعال تری ایجاد شود. بنابراین معلمان این دانش آموزان باید آموزش مناسب و دوره های مربوط را بگذرانند و دارای شناخت کافی از کودکان و نحوه ارتباط با خانواده های آنان باشند.
ویژگی های نگرشی و عاطفی کودکان دیرآموز
نگرش کودکان دیرآموز به مدرسه و تحصیل معمولاً منفی است. این نگرش منفی نسبت به کودکان دیرآموز در کلاس های پایه ی سوم تا پنجم بیشتر است شاید به این دلیل که آنها مشکلات سازگاری بیشتری دارند. گاهی این دانش آموزان تعارض های اجتماعی خود را به شکل پرخاشگری نشان می دهند چرا که در هنگام مواجهه با بحران های بین فردی و شخصی ، ساز و کارهای ناکارآمدی برای مقابله در پیش می گیرند.
دیرآموزان انگیزه تحصیلی بالایی ندارند و همین امر موجب درماندگی و نا امیدی و پایین آمدن عزت نفس آنها در مدرسه است. تجربه شکست مکرر در کلاس، فقدان هدف برای آینده، نگرش منفی همکلاسان و روشهای نادرست آموزش، رشد انگیزه تحصیلی این کودکان را به شدت کاهش می دهد. این کودکان از مشکلات رفتاری خود آگاه نیستند و نمی توانند عواطف خود را به طور مناسب ابراز کنند.»( مری لو ابرسول:1388 ، ص88)
گردآوری و ویراستاری: احمد اخوان عطار
منابع :
1- باقر غباری بناب: 1388، )کودکان با کم‌توانی هوشی (،تهران دانژه.
2- سی کیت کانرز، ترجمۀ حمید علیزاده و دیگران: 1387 ، اختلال نارسایی توجه، بیش فعالی در کودکان و بزرگسالان، راهبردهای نوین در ارزیابی و درمان.
3-سیف نراقی مریم و نادری عزت الله:1383،آموزش پرورش کودکان استثنایی، تهران :انتشارات دانشگاه پیام نور.
4- حسین سلیمان پور مقدم1390:،( کودکان دیرآموز)،ناشر: فراانگيزش
5- محمدرضا نامنی، افسانه حیات روشنایی و فریده ترابی میلانی سال نشر:۱۳۸۱، (گام های پیشرفت برای کودکان دیرآموز)،ناشر: سمت. .
6- مری لوابرسول،نیوول سی کپهارت ، جیمزبی ابرسول،1388ترجمه: فرشته درویش قدیمی، انتشارات: دانژه
7- دکتر علی اکبر سیف (روانشناسی پرورشی)، نشر دوران
مخاطب نازنین، مطالب این صفحه در حال ویراستاری می باشد. لطفا مجدد به ما سر بزنید.
بهترین روانشناسان تهران و بهترین روانشناسان ایران
بهترین روانشناسان کودک و نوجوان تهران و بهترین روانشناسان کودک و نوجوان ایران
ارتباط جهت هماهنگی وقت:
دکتر روانشناس کودک، روانشناس کودک، متخصص روانشناسی کودک، متخصص روانشناسی خانواده، دکتر روانشناس خانواده، دکتر روانشناس نوجوان، روانشناس نوجوان، متخصص روانشناسی نوجوان، فوق تخصص روانشناس کودک و نوجوان، مرکز تخصصی استعدادیابی، بزرگترین مرکز استعدادیابی، بهترین مراکز استعدادیابی ایران، بهترین مرکز استعدادیابی تهران، مرکز تخصصی اوتیسم، مرکز درمانی اوتیسم، بهترین مراکز درمانی اوتیسم، بزرگترین مراکز درمانی اوتیسم، مرکز تخصصی بیش فعالی، بهترین مراکز بیشفعالی ایران، بهترین مراکز درمان بیش فعالی تهران
کلمات کلیدی: دکتر روانشناس کودک، روانشناس کودک، متخصص روانشناسی کودک، متخصص روانشناسی خانواده، دکتر روانشناس خانواده، دکتر روانشناس نوجوان، روانشناس نوجوان، متخصص روانشناسی نوجوان، فوق تخصص روانشناس کودک و نوجوان، دکتر روانشناس سکسولوژی، دکتر روانشناس ترنس سکشوال، روانشناس هموسکشوال، روانشناس تراجنسی، متخصص روانشناسی انگیزشی، متخصص استعدادیابی، مرکز تخصصی استعدادیابی، استعدادیابی تحصیلی، استعدادیابی شغلی، استعدادیابی هنری، استعدادیابی ورزشی، استعداد سنجی، استعداد شناسی، ورود به دانشگاه، سوالات دانشجویی، سوالات جنسی، سوالات روابط جنسی، روانشناس روابط عاطفی، روانشناس ارتباط عاطفی، روانشناس جدایی، روانشناس زوجین، روانشناس اختلالات خلقی، روانشناس وسواس، روانشناس وسواس فکری، روانشناس PTSD، روانشناس بیشفعالی، روانشناس ADHD، روانشناس ADD، روانشناس افسردگی، روانشناس اضطراب، روانشناس پنیک، روانشناس واژنیسم، روانشناس CGL، روانشناس تجاوز به کودک، روانشناس ابیوز، روانشناس اختلالات یادگیری، روانشناس اختلال ریاضی، روانشناس یادگیری، روانشناس کنکور، مشاور کودک، مشاور نوجوان، مشاور خانواده، مشاور اعتیاد، مشاور مشکلات جنسی، مشاور رابطه، مشاور دوست یابی، مشاور اختلالات خلقی، مشاور بیشفعالی، مشاور بیش فعالی، مشاور شغلی، مشاور تحصیلی، مشاور خوب، بهترین مشاور کودک، بهترین مشاور کودک و نوجوان، مرکز تخصصی روانشناسی کودک و نوجوان، مرکز تخصصی مشاوره کودک و نوجوان، مرکز روانشناسی کودک و نوجوان، مرکز مشاوره کودک و نوجوان، مرکز تخصصی روانشناسی نمایش درمانی، مرکز تخصصی مشاوره نمایش درمانی، مرکز تخصصی روانشناسی موسیقی درمانی، مرکز تخصصی مشاوره موسیقی درمانی، مرکز تخصصی روانشناسی ترنس، مرکز تخصصی مشاوره ترنس، مرکز تخصصی روانشناسی تراجنسی، مرکز تخصصی مشاوره تراجنسی، مرکز تخصصی روانشناسی بازی درمانی، مرکز تخصصی مشاوره بازی درمانی، مرکز تخصصی کاردرمانی جسمی-حرکتی، مرکز تخصصی کار درمانی جسمی حرکتی، مرکز تخصصی گفتار درمانی کودک و نوجوان، مرکز تخصصی گفتار درمانی، مرکز تخصصی روانشناسی اختلالات یادگیری، مرکز تخصصی مشاوره اختلالات یادگیری، مرکز تخصصی روانشناسی کودک و نوجوان اوتیسم، مرکز تخصصی مشاوره کودک و نوجوان اوتیسم، مرکز درمانی اوتیسم، مرکز کاردرمانی اوتیسم، مرکز تخصصی گفتار درمانی اوتیسم، روانپزشک تخصصی کودک، روانپزشک تخصصی نوجوان، روانپزشک تخصصی اوتیسم، روانپزشک تخصصی بیشفعالی، روانپزشک تخصصی بیش فعالی، روانپزشک خانواده، روانپزشک اختلالات خلقی، روان پزشک تخصصی کودک، روان پزشک تخصصی نوجوان، روان پزشک تخصصی اوتیسم، روان پزشک تخصصی بیشفعالی، روان پزشک تخصصی بیش فعالی، روان پزشک خانواده، روان پزشک اختلالات خلقی، دکتر متخصص، دکتر متخصص روان، متخصص اعصاب و روان، متخصص مغز و اعصاب، جراح مغز و اعصاب، طراح بازی، طراحی بازی، مرکز تخصصی اعتیاد، مرکز تشخیص اعتیاد، مرکز تخصصی درمان اعتیاد، کد نویسی بازی های دیجیتال، بازی دیجیتالی، بازی موبایل، بازی های موبایل، بازی های دیجیتالی درمانی، اپلیکیشن، طراح اپلیکیشن، استارتاپ، طراح و برنامه نویس استارتاپ، برنامه نویس، گرافیک بازی، گرافیست، گرافیک دیجیتال، طراح و جری اینستاگرام، برنامه نویس اینستا، ادمین اینستاگرام، ترک اعتیاد دختران، مرکز تخصصی ترک اعتیاد زنان، مرکز پشتیبانی بعد از ترک اعتیاد زنان، مرکز پشتیبانی ترک اعتیاد، مرکز پیشگیری از آسیب های بعد از ترک اعتیاد، تعریف اعتیاد، روش های ترک اعتیاد، مقالات مرتبط با اعتیاد، ساختارهای درمان اعتیاد، درباره اعتیاد، مقالات اعتیاد، مرکز تخصصی نقشه برداری مغز، درباره نقشه برداری مغز، کاربر نقشه مغز، اهمیت نقشه مغز، مقالات نقشه برداری مغز، نقشه مغز EEG، نقشه مغز QEEG، درمانهای غیر دارویی، اهمیت نوروفیدبک، کاربرد نوروفیدبک، مرکز تخصصی اختلالات یادگیری، حل مشکلات یادگیری کودک، اختلالات ریاضی، مرکز تخصصی اختلالات ریاضی کودکان، آزمونهای روانشناختی، مرجع آزمونهای روانشناسی، مرکز تخصصی آزمون هوش، مرکز تخصصی درمان خودکشی، درباره خودکشی، علت های خودکشی، مقالات خودکشی، پیشگیری از خودکشی، مرکز تخصصی حرکت درمانی، مرکز حسی حرکتی، درباره حرکت درمانی، مزایای حرکت درمانی، مرکز تخصصی رفتار درمانی مهر، درباره رفتار درمانی، اهمیت رفتار درمانی، روش های رفتار درمانی، رفتار درمانی علمی، دکتر رفتاردرمانگر، متخصص رفتاردرمانی، رفتار درمانگر، رفتاردرمانگر، خانه استعدادیابی ایران، مرکز استعدادیابی کودکان، مرکز استعدادیابی بزرگسالان، مرکز سنجش استعدادهای تحصیلی، مرکز استعداد تحصیلی، متخصصان استعدادیابی، روانشناسان استعدادیابی، روش های استعدادیابی، استعدادیابی نوجوان، مقالات استعدادیابی، کاریابی، سرمایه گذاری شغلی، کارآفرینی، دکتر متخصص ام. اس، درمان ام. اس، توانبخشی بیماران ms،
معرفی بهترین دکتر روانشناس کودک و نوجوان در شرق تهران:
هایپر کلینیک روانشناسی کودک، نوجوان و خانواده منشور سلامت مهر؛ با بیش از 15 سال سابقه فعالیت تخصصی در زمینه کودک و نوجوان، همچنین تجهیزات تخصصی به روز و اتاق بازی درمانی، اتاق موسیقی درمانی، اتاق کار درمانی، اتاق نویز درمانی، اتاق ماساژ درمانی، اتاق هنر درمانی، اتاق قصه درمانی، اتاق نمایش درمانی، تجهیزات نوروفیدبک، بیوفیدبک، حرکت درمانی و آب درمانی، همچنین مجهز به نقشه برداری مغز، می تواند با متخصصان برجسته خود، یکی از بهترین معرفی های تخصصی برای هر مراجع با نیاز های حوزه کودک و نوجوان باشد.